انقلاب اسلامی بزرگترین اتفاق عصر حاضر در جهان اسلام و منطقه، نوید پیشرفت به سمت تمدن نوینی می دهد که اسلام محور و مبنای آن است و ارزشها و مفاهیم اسلامی در جای جای آن مورد استفاده قرار می گیرد. نظریه پردازی در زمینه مدیریت اسلامی و جهادی و ارایه راه کارهای متناسب با آن به عنوان نسخه ای متناسب با فضای بومی کشور، می تواند ما را در حرکت به سمت هدف یاری کند. لکن هنوز تولیدات پژوهشگران نتوانسته است این مهم را محقق کند. این پژوهش با محور قرار دادن بررسی ویژگیهای مورد نیاز مدیران جهادی به منظور دستیابی به موفقیت، به دنبال افزایش اثربخشی آنها و کمک به تحقق مدیریت جهادی است. به همین منظور پژوهشی کیفی با روش تحلیل مضمون با تمرکز بر بررسی سبک و سیره شهید سلیمانی به عنوان یکی از مدیران جهادی تمدن ساز موفق و شناخته شده و بررسی منابع گوناگون در این زمینه، به معرفی این ویژگیها پرداخته است. در این راستا، 30 منبع مکتوب در این زمینه بررسی شد که نتیجه آن دستیابی به 920 مضمون پایه، 74 مضمون سازماندهنده، 13 مضمون فراگیر سطح یک و سه مضمون فراگیر سطح دو بود. درنهایت، الگویی متناسب با سه بعد سلوک مدیر جهادی در زمینه های فردی، سازمانی و ملی فراملی به عنوان مضمونهای فراگیر سطح دو و شایستگیهای شخصیت معنوی، فضایل اخلاقی، شخصیت قوی و تاثیرگذار؛ روحیه جهادی در کارها، نگاه راهبردی، انسان مدار بودن؛ انقلابی بودن، شخصیت جامع الاطراف داشتن، مردم داری، مسیولیت پذیری، جذب حداکثری و اقدام فراتر از مرزها به عنوان مضمونهای فراگیر سطح یک ارایه شده است.

زمینه و هدف: مدیران شایسته با ترکیب دانش، مهارت و توانایی های خود می توانند وظایف و مسیولیت های خود را به گونه ای انجام دهند که با اهداف راهبردی سازمان سازگار باشد. پژوهش کنونی با هدف طراحی مدل شایستگی های راهبردی مدیران ناجا با استفاده از رویکرد ISM انجام شد. روش شناسی: این پژوهش مبتنی بر پژوهش های آمیخته و به صورت کیفی و کمی در پارادایم قیاسی-استقرایی است که ازنظرهدف، کاربردیوازحیثماهیتوروش، توصیفی-پیمایشیمی باشد. در بخش کیفی، جامعه آماری پژوهش شامل14 نفر از خبرگان و مدیران ناجا بود که براساس روش نمونه گیری هدفمند و تا سرحد اشباع اطلاعات موردنیاز و کفایت نظری، بررسی شدند. ابزارگردآوری اطلاعات در بخش کیفی پژوهش، مصاحبه نیمه ساختاریافته است که روایی و پایایی آن با استفاده از ضریبCVRو آزمون کاپای-کوهن انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کمی نیز پرسش نامه است کهروایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوا و بازآزمون مورد سنجش قرار گرفت. در بخش کیفی، داده های به دست آمده از مصاحبه با استفاده از نرم افزار Atlas. ti و روش شناسه گذاری زنده و در بخش کمی پژوهش، داده ها با استفاده از نرم افزار Matlabتحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش مشتمل بر معرفی چهار شایستگی راهبردی: شایستگی های شناختی، شایستگی های اخلاقی، شایستگی های حرفه ای و شایستگی های عملکردی و تشریح چگونگی شکل گیری آنهاست. نتیجه گیری: مدیرانی که از این نوع شایستگی ها برخوردارند، می توانند برای سازمان غنیمت باشند. برای نمونه، شایستگی شناختی، نوعی شایستگی است که نتیجه تفکر جانبی و خلاق، توانایی های ادراکی و مهارت های حل مسیله و تحلیل اطلاعات مدیران است. بر این اساس مدیران ناجا باید از تفکر خطی اجتناب کرده و مهارت های حل مسیله و تحلیل اطلاعات و همچنین توانایی ادراکی خود را با پرورش تفکر جانبی و خلاق تقویت کنند که پیامد طی نمودن این فرایند، توانایی حل مسایل پیش روی سازمان است.

شناسایی مدل شایستگی اختصاصی برای انتخاب مدیران در هر سازمان، بدیلی مناسب برای انتخاب مدیران کارآمد است. نظر به اهمیت و ضرورت توجه به شایستگی ها در انتخاب مدیران کارآمد در صنعت نفت، هدف این پژوهش " کاربردی" شناسایی شایستگی ها و طراحی و اعتباریابی مدل شایستگی مدیران شرکت پایانه نفتی ایران بود. جامعه اصلی پژوهش شامل تمامی مدیران ارشد و عالی شرکت پایانه های مواد نفتی ایران در سال 1402 بود که از این جامعه برحسب مورد نمونه هایی به روش تصادفی و هدفمند انتخاب شد. جهت جمع آوری و تحلیل داده ها از هر دو شیوه کمی و کیفی (مصاحبه عمیق رویدادهای رفتاری، پانل خبرگان) و به منظور تعیین شایستگی های اختصاصی تلفیقی از رویکرد های تحلیل مضمون، تجزیه وتحلیل شغل و روش شناسی کیو استفاده شد. به دنبال استخراج مضامین اولیه حاصل از مصاحبه رویدادهای رفتاری، و بهره گیری از یافته های تحلیل شغل و نیز استفاده از روش شناسی کیو، مدل نهایی شایستگی مدیران در سه بعد شایستگی های فردی، شایستگی های مدیریتی و شایستگی های سازمانی و با 9 مضمون اصلی و 43 مضمون پایه طراحی گردید. بر اساس یافته ها، مدل شایستگی تدوین شده به خوبی قادر است عملکرد برجسته و معمولی مدیران را پیش بینی کند و لذا از «اعتبارسنجی متقابل هم زمان» برخوردار است. همچنین یافته های " اعتبارسنجی سازه هم زمان" نشان داد که مدیران برجسته نمرات بالاتری در مدل شایستگی نسبت به مدیران معمولی کسب می کنند. همچنین پایایی باز آزمون مدل شایستگی 87/0 و پایایی بین دو ارزیاب به میزان 83/0 برآورد شد.

اهمیت روز افزون مفاهیم پایداری و توسعه پایدار در جوامع بشری باعث ظهور زمینه های جدیدی در علوم مختلف و منجمله مدیریت پروژه محور شده است. از مهم ترین این زمینه ها توسعه شایستگی فردی مدیران بعنوان دارندگان نقش اصلی در توجه به پایداری است. تا کنون تحقیقاتی در خصوص شایستگی های پایداری انجام پذیرفته، ولیکن به شایستگی های مدیریت پروژه پایدار در صنعت ساخت کمتر توجه شده است؛ از اینرو در این تحقیق توسعه شناخت شایستگی های موثر در مدیریت پروژه پایدار هدف گذاری شده است. در واقع هدف اصلی مطالعه حاضر، شناسایی شایستگی های پایداری مورد نیاز مدیران پروژه در صنعت ساخت است. مطالعه حاضر از لحاظ روش شناسی دارای جهت گیری توسعه ای و از جنبه هدف اکتشافی است. گردآوری داده ها از طریق 11 مصاحبه نیمه ساختار یافته با روش کیفی مطالعه موردی چندگانه و تحلیل تماتیک بوده است. مشارکت کنندگان، مدیران پروژه صنعت ساخت می باشند که به صورت غیر تصادفی برگزیده شده اند. مهم ترین یافته ها در بخش تحلیل منتج به لیست 12 گانه شایستگی های پایداری مدیران پروژه شده است که در سه دسته دانشی، مهارتی و نگرشی دسته بندی شده اند. داشتن دانش پایداری و بروز بودن در این حوزه، دو شایستگی با رویکرد عمده دانشی می باشند. در دسته مهارتی، استفاده خلاقانه از منابع موجود، داشتن شایستگی های بین فردی و توانایی پیاده سازی موضوعات مرتبط با پایداری سه شایستگی کلیدی می باشند. اما در دسته سوم که بیشترین سهم را دارد تفکر ارزش گرا، اخلاق مداری، آینده نگری، یادگیری مداوم، تفکر آموزش محور و رفتار مبتنی بر پایداری از مهم ترین شایستگی ها برای مدیریت پروژه پایدار می باشند.

هدف این پژوهش طراحی الگوی شایستگی های مدیران جهادی است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، توسعه ای و ازنظر راهبرد پژوهشی ترکیبی از نوع اکتشافی است. مواد و محتوای آن در مرحله کیفی شامل بیانات مقام معظم رهبریمدظله العالی، مصاحبه ها و ادبیات و پیشینه پژوهش و جامعه آماری پژوهش در مرحله کیفی، شامل دو گروه خبرگان علمی و مدیران و در مرحله کمی شامل مدیران باسابقه بیش از 20 سال و اعضای هیئت علمی حوزه مدیریت است. حجم نمونه در مرحله کیفی 12 و در مرحله کمی 50 نفر بود. اعضای نمونه در مرحله کیفی از طریق نمونه گیری هدفمند و در مرحله کمی از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه عمیق و پرسش نامه محقق ساخته بود. تحلیل داده های کیفی با استفاده از روش تحلیل محتوا و داده های کمی با استفاده از آمار استنباطی صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که الگوی شایستگی مدیران جهادی دربردارنده 71 مؤلفه شایستگی است که در قالب هشت بعد دانش(دو مؤلفه)، توانایی ها (شش مؤلفه) مهارت(12مؤلفه) نگرش(19مؤلفه) ویژگی های شخصیتی(10مؤلفه) بینش(چهار مؤلفه) ویژگی های اخلاقی(16مؤلفه) و اعتبار(دو مؤلفه) بودند. یافته های تحقیق نشان داد که مهم ترین شایستگی های یک مدیر جهادی، نگرش جهادی و برخورداری او از مهارت های لازم برای انجام وظایف و مسئولیت ها است.

هدف این پژوهش شناسایی شایستگی ها و ارائه مدل شایستگی مدیران مدارس متوسطه و سنجش اعتبار مدل استخراج شده است. این پژوهش در سال 1394 در مدارس متوسطه ناحیه 4 مشهد انجام گرفت. به همین منظور دو سوال تحقیق مورد بررسی قرار گرفت: 1.شایستگی های مدیران مدارس شامل چه ابعاد و مولفه هایی است؟ 2. آیا مدل شایستگی استخراج شده از تحقیق معتبر است؟در این پژوهش از روش تحقیق ترکیبی (آمیخته) استفاده شده است. طرح تحقیق نیز از نوع آمیخته اکتشافی است، زیرا ابتدا از روش کیفی استفاده شده و سپس سنجش مدل شایستگی با روش کمی انجام گرفته است. در قسمت کیفی پژوهش با 19 نفر از مدیران ارشد ستادی، مدیران و معاونان آموزشی مدارس متوسطه مصاحبه شده است. موضوع مصاحبه، شایستگی های مدیران بوده است. برای تحلیل محتوا از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده و مدل اولیه شایستگی شامل ابعاد و مولفه های شایستگی مدیران مدارس متوسطه استخراج شد. سپس در قسمت کمی برای سنجش مدل شایستگی، از پرسشنامه ای محقق ساخته حاوی 44 سوال استفاده شده که میان مدیران و معاونان آموزشی و مدیران ارشد ستادی و کارشناسان اداره آموزش و پرورش ناحیه 4 مشهد توزیع شده و در نهایت 140 پرسشنامه گردآوری شده است.برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی تاییدی و نرم افزار آموس استفاده شده است. نتایج نشان داده که همه ابعاد و مولفه های مدل شایستگی مدیران مدارس متوسطه مورد تایید واقع شده است.

زمینه و هدف: مدیران مجرب و متخصص، در موفقیت سازمان های دفاعی نقش مهمی ایفا می کنند. یکی از ارکان شناسایی و تربیت چنین مدیرانی، وجود نظام ارزیابی عملکرد اثربخش است. نظام ارزیابی عملکرد، به الگویِ بومیِ متناسب با مدیریت جهادی و سبک مدیریتی بومی ایرانی اسلامی نیاز دارد. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش، ارائه الگوی ارزیابی عملکرد مدیران سامانه آماد و پشتیبانی دفاعی با رویکرد جهادی است. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، آمیخته متوالی اکتشافی است. جامعه آماری آن را استادان و مدیران سامانه آماد و پشتیبانی یکی از سازمان های دفاعی تشکیل داده است. روش اجرای بخش کیفی پژوهش، تحلیل محتوا بود که 10 نفر به روش گلوله برفی انتخاب و با آنها مصاحبه شد. در بخش کمّی نیز، 45 نفر به روش قضاوتی انتخاب شدند و برای تکمیل پرسش نامه مشارکت کردند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آنها به تأیید رسید. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل عاملی تأییدی و فریدمن استفاده شد. یافته ها: بر اساس نتایج پژوهش، الگوی ارزیابی عملکرد مدیران آماد و پشتیبانی، مشتمل بر 92 شاخص، 12 مؤلفه و 3 بُعد تدوین شد. در این الگو، بُعد عملکردی در مقایسه با ابعاد دیگر اهمیت دارد. نتیجه گیری: الگوی ارائه شده در پژوهش، این قابلیت را دارد که به عنوان ابزار و مبنایی جامع برای ارزیابی عملکرد مدیران آمادی استفاده شود و به عنوان راهنمایی مؤثر برای ترویج تلاش و عملکرد جهادی میان مدیران سامانه آماد و پشتیبانی سازمان های دفاعی، مبنای عمل قرار گیرد.